Korger&Flettverk

Sidan tidenes morgon har mennesket hatt behov for diverse objekt i samband med frakt og oppbevaring. I alle kulturar har menneske vore oppfinnsame og nytta det som var tilgjengeleg i det miljø ein levde i. Skinn frå dyr, store blad frå planter eller bork frå tre kunne gjera teneste som fullverdig emballasje. Ein evna å optimera desse hjelpemidla til perfeksjon innan dei forskjellige bruksområda.

Fordelane med å fletta fleire element saman blei synlege tidleg. Hår var ikkje det einaste som kunne flettast – dei kunne dra nytte av same prinsipp på andre område for betre å kunna handtera utfordringane dei møtte.

Her i Ryfylke er der ein lang tradisjon for fletta gjenstandar. Korger til oppbevaring, kiper til frakt og ruser til fiske – fletta av det skogen gav – kom tidleg i bruk. Korger kunne ha mange slags utformingar, skålforma, ovale eller runde med og utan lokk, rektangulære, kvadratiske eller 8-kanta. Storleiken varierte etter bruk og behov, frå store ullkorger til handle- og prydkorger. Dei fleste framstod i naturmaterialet, andre blei måla eller fekk kunstnarisk utsmykking.

Omkring 1900 skjedde det ei stor utvikling innan frukt- og bærproduksjonen i Hjelmeland. Fletta korger blei tekne i bruk som eingongsemballasje for frisk frukt og bær, både for heimemarknaden og for eksport til England som ein byrja med i 1895.

Samstundes hadde jærstolen sett dagens lys, og det blei ein gullalder for fletteteknikken. Jærstolen blei med tida eit nasjonalikon, og dei fletta seta gav mange arbeidsplassar i Hjelmeland opp gjennom heile 1900-talet. Stolen var uløyseleg knytt til hjelmelandsidentiteten. Endra materialbruk og produksjonsformer har nå gjort at kunnskap om desse teknikkane, både å fletta korger og å leggja eit sete, er på vikande front og i ferd med å gli heilt ut.

Hjelmeland Bygdemuseum har ei breitt utval av eldre fletta gjenstander som inngår i utstillinga i samspel med gjenstandar frå private heimar. Flettverket, både av eldre og nyare dato, viser breidda og mangfaldet både i form og materiale.

Utstillinga tek sikte på å vera ein port inn til denne del av vår kultur, og samstundes vera med på å revitalisera dette feltet. Hjelmeland kommune har flettverk i sitt kommunevåpen, og med sommarutstillinga Korger & Flettverk blir denne identiteten styrka.

Nils Viga Hausken, kurator

Oversiktsbilde frå litt av utstillinga korger og flettverk - Klikk for stort bilete Nils Viga Hausken
Publisert 25.11.2024 13.05
Sist endra 26.11.2024 14.52